TÍNH MỆNH KHUÊ CHỈ TOÀN THƯ
20. NỘI NGOẠI NHỊ DƯỢC THUYẾT 內 外 二 藥 說
Phàm tu luyện trước phải tu ngoại dược (Nguyên Khí), sau tu nội dược (Nguyên Thận), Nhưng người cao nhân, thượng sĩ, vì có Linh căn, nên không luyện ngoại dược mà chỉ luyện nội dược.
Nội dược vô vi vô bất vi, Ngoại dược hữu vi hữu dĩ vi. Nội dược vô hình vô chất nhưng thực hữu.
Ngoại dược có thể có dụng nhưng thực vô.
Ngoại dược khả trị bệnh, khả dĩ Trường Sinh Cửu thị. Nội dược khả dĩ siêu việt, khả dĩ xuất Hữu, nhập Vô.
Ngoại dược: Ngoại Âm Dương vãng lai. Nội dược: Nội Khảm Ly Bức Thấu (Hội họp).
Ngoại dược (Nguyên Khí) là Giao cảm chi tinh, trước hết không được tiết lậu; là Hô hấp chi khí, cần thở nhè nhẹ; là Tư lự chi thần, cần được an tĩnh.
Nội dược là Nguyên Thần. Luyện Tinh là luyện Nguyên Tinh, trừu Nguyên Dương của quẻ KHẢM. Nguyên Tinh mà bền, thì Tinh Khí giao cảm sẽ không tiết; Luyện Khí là luyện Nguyên Khí, Bổ Nguyên Âm của quẻ Ly; Nguyên khí mà lưu trú, thì Hô Hấp chi khí tự nhiên sẽ không ra vào. Luyện Thần tức là hội tụ Khảm Ly thuỷ hoả để khôi phục Kiền Nguyên (Dĩ Khảm điền Ly biến Ly thành Kiền). Nguyên Thần ngưng tụ, thì tư lự chi thần sẽ thái nhiên an định.
Ngoại dược, nội dược (Nguyên Thần, Nguyên Khí) kiêm tu, chắc sẽ thành tiên.