XV. THANH TỊNH NÁO NHIỆT LUẬN
Hễ người thanh tịnh thì muôn việc trần đều dứt bỏ,
đập phá cho được lưới trần, nhảy cho khỏi cái vòng trần tục.
Cái tâm con người cũng như nước, hễ bị gió thì nó hay chuyển động. Hễ gió dậy thì làm cho người hay điên đảo. Tâm tỷ như mặt nhựt, mặt nguyệt. Còn cái sự nóng nảy của con người cũng như là mây. Hễ mây che thì mặt trời, mặt trăng lờ mờ, không sáng được.
Ðó là giải nghĩa chữ náo. Ấy là nói cái tâm của con người hay xao xuyến,
mờ mịt, nên ít ai minh tâm, kiến tánh được là liểu đạo.
Còn nhiệt là như vầy: Việc đời danh lợi, ân ái, hoặc tùng cái tâm mình mà khởi. Còn việc thương giận vui mừng hoặc tại cái ý mình mà sanh ra. Vậy nên tâm phiền ý náo gọi là Nhiệt.
Con người mà được cái tâm thường thường thanh tịnh thì thấy sống lâu được. Ấy vậy, buổi luyện kỷ phải cho thanh tịnh thì muôn việc trần duyên mới dứt được. Hồi luyện trúc cơ mà được thanh tịnh, thì tinh hoa mới tụ. Khi điều ngoại được mà đặng thanh tịnh, thì tinh mới hóa ra khí. Lúc luyện tiểu dược, mà đặng thanh tịnh thì huyền khí mới đầy đủ. Khi luyện đại dược mà đặng thanh tịnh, thì thần khí mới yên định.
Còn khi luyện nhũ bộ mà đặng thanh tịnh thì dương thần mới xuất hiện,
và khi ngồi diện bích mà được thanh tịnh thì thần thông vô cùng.
XVI. TAM DIÊU LUẬN
Nếu không trừ đặng 3 sự diêu, thì luyện kim đơn khó thành. Tam diêu là: hình diêu, tâm diêu, tinh diêu. Nghĩa là xao xuyến, lung lay, động địa:
1. Hễ ý động thì hình diêu, hại cho khí
2. Con mắt động thì tâm diêu, hại cho thần
3. Tưởng quấy thì tinh diêu, tổn tinh (chạy bậy xuống dưới mà chảy ra ngoài)
Ông Quảng Thành Tử nói: Ðừng cho mệt nhọc hình thể ngươi, đừng cho tinh diêu thì hình tướng tự nhiên chánh đặng. Bà Tây Vương Mẫu nói: Nếu thinh sắc không trừ được thì cái tâm chẳng yên. Hễ tâm chẳng yên thì thần chẳng ngưng (gom). Thần chẳng ngưng thì đạo không thành. Lại nói thêm rằng: Con mắt chẳng xem điều quấy, cái tâm mới tịnh định. Cái tâm không phóng (là tưởng việc này, việc kia lăng xăng) thì cái thần mới định, cái ý mới tịnh. Lổ tai chẳng hay nghe, tịnh giữ được. Miệng không nói, khí giữ được. Con mắt chẳng ngó, thần giữ được. Hễ thần ngưng thì khí tựu, tinh cố, vậy thần mới trọn đủ.