TU-LÀ-GÌ
TỨ-LIÊN-HƯỜN
[ 1 ]
321-Tu sao sở-dỉ gọi là tu ?
nào có chi đâu phải vận-trù
tá-giả tu-chơn là tạm-tạm
trông không mà có thiệt mù-mù
phùng mang trợn dọc thành thêm nghiệp
vạn-quyện thiên-kinh khổng thoát tù
nín đặng trong lòng [không ] một chữ
chẳng tham-thoàn cũng gọi công-phu
[ 2 ]
322-Công-phu lấy[có] đổi làm [không]
không tột chổ không tánh mạng đồng
ở dưới đơn-điền xem trống lổng.
ở trên đảnh thượng cũng soi thông
ngưng-thần mặc-mặc tìm dung-lạc
điều-tức miên-miên rõ mặn-nồng
cơ-bút là thầy đừng thất-lể
thầy nầy vốn thiệt chủ-nhơn-ông.
[ 3 ]
323-Nhơn-ông ấy thiệt bực phi-phàm
ẩn tại cung-ly kim-định-nam
ngày quẩn lổ tai ngừa đón-giặc
đêm về lối mắt giữ chừng am
nhắc chừng cô diệu gia-tâm học
khuyên-nhũ minh-ông rán trí làm
mỗi phút mỗi giờ đều ứng-hiện
ai mà đốn ngộ mới là ham.
[ 4 ]
324-Là ham mà thuần-thục công-phu
thiên-sự vạn duyên cứ vận-trù
quét sạch tâm phàm thông bí-khuyết
khai rồi tánh phật rõ thâm-u.
bấy lâu lầm lạc vì tâm-tối
một thuở quang-minh mở tánh mù
ngó lại trong mình rày nhẹ bỏng
tu sao sở-dỉ gọi là tu.
VÔ-VI
THẬP-LIÊN-HƯỜN
[ 1 ]
325-Bền lòng mới rõ đạo vô-vi
muốn tới tây-phương chẳng khó gì
nửa bước còn khuya phàm-tánh dậy
một tinh chưa dứt đạo-tâm nghi.
kỳ-tri vi-thiển; xuất-vi-viễn
tri-giả; bất-ngôn; ngôn-bất-tri
đạo-cả không tường bên yếu lý
tu hoài tu-huỷ có ra chi.
[ 2 ]
326-Ra chi ôm lấy thói hôn-mê
mê-luyện; mê-tu; thị rẻ-rề
nhập-thất; đi-non; thành cái nghiệp
phùng mang trợn dọc; thét quen nghề
thiên-kinh vạn-quyện hằng thông suốt
ngũ-khí; tam-huê; chửa nhóm về.
đạo cả nguyên-nhân là tối-dị
có đâu bề-bộn lại đăng-đê.
[ 3 ]
327-Đăng-đê kinh-sách đọc xem hoài
chưa thấy " không lòng " đặng một ai
niệm phật lầm-thầm quen nhắm mắt
tụng kinh nhừa nhựa chịu êm-tai.
chưa tròn đạo-hạnh trên dương-thế
lo độ bà con dưới dạ-đài
muôn luyện ngàn tu ai cũng quyết
chẳng qua thôi cũng dạng bề ngoài.
[ 4 ]
328-Bề ngoài ca-củm với nhơn-thân
đâu biết làm sao hiệp khí-thần
dưỡng-khí nhè quơ nhằm cốc-khí
luyện thần mà rớ lộn âm-thần
dục-tình trong bụng thồn no nhóc
tài phép ngoài môi giỏi nói rân.
năm tối ăn no rồi luyện-luyện
kêu mưa hú gió tập rần-rần
[ 5 ]
329-Rần rần đạo nọ đạo kia ra
người ở trên-non kẻ ở nhà
kẻ thích tiên-gia lờn phật-pháp
người mê phật-pháp bỏ nho-gia
phái kia sắp-đặt bày giai cấp
đảng nọ tranh-đua biện chánh-tà
lăn-lóc tưng-bừng trong động-tịnh
khiến nên tam-giáo rẽ chia ba
[ 6 ]
330-chia ba giáo-lý xúm nhau giành
phật-học cơ-đồ rất nổi danh
tạp chí ồn-ào khuyên bá-tánh
phụ-trương rằn-rực giục nhơn-sanh
giàu tuôn tiền-bạc ra cầu phước
nghèo thí công-lao đổi lấy lành
dục-vọng bấy nhiêu càng bấy khổ
nhà châu buổi trước mấy tu-hành.
[ 7 ]
331-Tu-hành là quý-nhứt trong đời
tu trúng vô-vi mới thảnh-thơi.
tự-giác; giác-tha; đừng bắt chước
ngã-thân; thân-độ; chớ nghe lời
tây-phương trước mắt không xa-xắc
trời-phật trong tâm khỏi thỉnh mời
nhứt-khiếu huyền-quang thông vạn-pháp
hồi quang phản chiếu bớ trò ơi.
[ 8 ]
332-Trò ơi học đạo phải quang-minh
phật-phật; ma-ma; cũng tự mình
ma ấy thinh âm và sắc-tướng
phật là chơn-tánh lại vô-hình
giác-quan chẳng mất phần viên-giác
sanh-sự rồi ra cũng chúng-sinh
nhứt-niệm bất-sanh toàn-thể-hiện
lục-căn tái-động xuống diêm-đình.
[ 9 ]
333-Diêm-đình âm-phủ cũng là mình
dẹp được là thần tự phát-minh
mắt thịt đem vào ngăn sắc tướng
tai phàm ngăn lại lánh âm-thinh
ngày đừng sanh-sự lo trừ giặc
đêm giữ ngoạ-thoàn cố thủ tinh
thần khí quy-lai thường hoảng-hốt
mờ mờ; mịt-mịt; hiện chơn-linh
[ 10 ]
334-Chơn-linh tỏ rạng thiệt quy-y
tu nhứt-kiếp xong; ngộ nhứt-thì
mơ mắt nhìn xem cơn động-tịnh
giựt-mình may khỏi lổi tin nghi
tu-hành ngó lại như chơi-giỡn.
ngộ-đạo xem qua rất lạ-kỳ
cửu-chuyển đơn-hườn rày kết quả
bền lòng mới rõ đạo vô-vi.
BÁ-NHỰT
335-Bá-nhựt công-linh mặc triều thượng-đế
bá-nhựt ấy đắp-nền
ngươn-thần vững leo-lên
đường công-phu bền-chặt
mới biết thuở đạo nên
TỨ-QUÝ-LIÊN-HƯỜN
[ 1]
336-Bảy ngày rồi mới tới trăm ngày
vào cửa trước; sau mới xuống tay
vào cửa xin gìn tâm-ý thật
xuống tay phải giữ tánh tình ngay
âm-dương giao-cấu người minh-mẫn
thần-khí quy-lai đạo rỡ bày
muốn đắp nền cao bền chí cả
trăm ngày sẽ biết dở cùng hay
[ 2 ]
337-hay là mình biết lấy tâm mình
tâm mình linh thì đạo phát-minh
vận-chuyển thần quang cầm mặc-mặc
xây-vần chơn-tức thở bình-bình
ban ngày vắng lặng ngăn thần-thức
ban tối mơ-màng dưỡng tánh linh
luyện-kỹ trúc-cơ nhờ bá-nhựt
thỉ chung bến-chặt chữ đinh-ninh
[ 3 ]
338-Ninh-thần tịnh-định giữa đơn-điền
như nước chớn đầy chẳng dám-nghiêng
ngó thẳng một đường gom ríu-ríu
thở dài tới rún từng miên-miên
ngồi như ngồi thất tâm thần vững
nằm nhớ nằm thoàn tánh cứ yên
giử trọn trăm ngày theo thứ tự
mới tường mật nhiệm giống tiên-thiên
[ 4 ]
339-Tiên-thiên nhứt khí há cầu ai
muốn được tiên-thiên chứa đức tài
phải biết lọc-lừa trong với đục
đừng ham dục tốc rủi kề may
dầu tu chín kiếp gần siêu-xuất
kém đức một ly cũng đoạ-đày
học đạo bền lòng theo thứ tự
bảy ngày rồi mới tới trăm ngày.
Ở-NON
LỤC-LIÊN-HƯỜN
[ 1 ]
340-Ở non cầu sống với khoai-mì
sư-đệ vui vầy chẳng quản chi
ngày vẫn thung-dung trồng rẩy-bái
đêm thì thanh-tịnh giữ tu trì
chánh-tà mình chẳng cần phân-biện
chơn-giả dù ai mặc xầm-xì
miễn sống mà no; no đủ sống
thanh-nhàn một bực đố ai bì.
[ 2 ]
341-ai-bì cho được kẻ tu-sơn
phú-quý công-danh dạ chẳng-sờn
cây núi lá rừng nương đũ bữa
tay làm miệng lủm khỏi mang-ơn
sư nhờ có đệ chèo xuôi mái
đệ cậy cùng sư phản-bổn-hườn
cu hội một nền riêng một phái
mặc dù ai thiệt mặc ai hơn.
[ 3 ]
342-Ai hơn ai thiệt; bỏ ngoài tai
mình giữ tâm trung bốn cửa gài
buồn vịnh thi-thần trong tịnh-thất
vui say rượu thánh dựa linh-đài
ngày làm công-quả trau-giồi-tánh
đêm đón nhơn ông học hỏi hoài
chả thấy tụng-kinh và niệm-phật
mà đường thiên-lý bước không-sai
[ 4 ]
343-Không sai tất dạ một ly nào
non-núi thầy trò dạ trước sau
ấm lạnh thêm-nồng tình bạn lữ
đói no không phụ nghĩa đồng-bào
tuy là tứ-xứ quy-y lại
mà vẫn một lòng triêu-mến nhau
dầu chẳng sánh bằng quân-tử trước
chùa tranh đạm-bạc mặc ra-vào
[ 5 ]
344-
Ra vào thong-thả khỏi ai lo
sư trọn đạo sư; trò trọn trò
manh áo cắt hai nguyền đủ ấm
bát cơm sớt nữa miển vừa no
củi rừng nước suối hằng đầy-dẩy
chiếu đất màng trời khỏi đắn-đo
hể đói ăn rau đau uống thuốc
đường ngay bước thẳng rán lần-mò
[ 6 ]
345-Lần mò cho rõ đạo vô-vi
một đạo vô-vi chẳng có gì
nhẫn-nhẫn-nhẫn rèn tâm bác-ái
nhiêu-nhiêu-nhiêu-; học tánh từ bi
họ thấy họ bèn là vô-sự
mình biết mình ấy thiệt tự-tri
lúa gạo cần chi đầy bọc-bị
ở non cầu sống với khoai-mì
XUẤT-GIA
[ 1 ]
346-Thế-tục chẳng qua ở gọi là
muốn thành tiên-phật phải đi xa.
tìm nơi thắng cảnh làm căn-bổn
về chốn núi non lập cửa nhà
chế độ người tu là cắt ái
trọn niềm hành-đạo phải ly-gia
con người há dể; hai lần chết
dù chẳng chết non cũng chết già
[ 2 ]
347-Già rồi thì chết hết tu-hành
đừng để sa vào nghiệp tử-sanh
thoát được trần-gian là khử-trược
dứt rồi thế sự ấy lưu-thanh
gần cùng nhơn-dục trăm phần dữ
gần với đạo-tâm vạn sự lành
lánh-tục tầm-tiên là chí thiện
dầu cho có chết cũng thơm danh
[ 3 ]
348-Danh giá người tu ấy xuất-giá
thỉ chung phải lánh chốn ta-bà
thỉ là biết trọng khi còn trẻ
chung ấy đừng quên đợi tới già
biết lẻ dinh-hư thì liệu trước
bắt mùi đạo-lý phải lo-xa
non nhơn nước trí là quê-quán
thế tục chẳng qua ở gọi là.
[ 4 ]
TỪ-BIỆT
349-Giờ-tuất mùng ba lại tháng ba
giả từ huynh-đệ trở về nhà.
khóc than giống-hệt phò linh-cữu
đưa đón khác nào điếu đám ma
đã sống mà sao dường thể chết ?
đã gần hà-cớ lại ra xa ?
đôi lời trối lại cùng nam-nữ
ở lại cùng nhau rán thuận-hoà
SƯ HỒI HƯU
350-Giấy ở tây phương mới gởi về
cho thầy hưu trí trở về quê
hai lăm tuổi hạc đà mòn mỏi
mười mấy năm-dư cũng nảo nề
giao gánh ngọc thanh toan kế nghiệp
thoát vòng giáo-pháp kíp đề-huề
giã-từ bổn-đạo thanh-sơn-tự
ở lại tu-hành chớ ử-ê
351-Nguyện cùng non-nước bước ra đi
dầu tử dầu sanh chẳng quãn gì
ví chẳng kiếp nầy cu hội-hiệp
cũng nguyền kiếp khác tái sanh-quy
thầy về bổn quốc đành an-phận
trò ở thanh-sơn vẹn đạo-nghì
đã biết biệt-ly là đứt-ruột
mà vì đạo-lý há diêu-trì.
GIẢI-MÊ
352-Trò hởi trò con hởi con
trận nầy mới biết mất hay còn
trồng cây mấy lượt dầm mưa nắng
kết-quả một giờ thấy dở-ngon
chờ đợi hởi ai lòng dã-dượi
đổi-dời kìa kẻ chí hay mòn
thôi đành khép cửa thanh-sơn-tự
đạm-bạc thà vui với nước non.
353-Đạm bạc thà vui với nước-non
thầy dầu về phật tiếng tâm còn
thương trò nào nại thân mòn mỏi
vì đạo đâu nài phận héo-von
có nhớ lấy thơ làm giổ-quải
có buồn lấy sớ tụng tiêu-mòn
đôi-lời kỹ-niệm cùng huynh-đệ
trò hởi trò con hởi con
359-Ê-chề ngán-ngẫm chuyện làm thầy
còn chẳng mấy ngày gượng giải khuây
rất đồi ngàn truông còn lướt gió
há gì vài dậm chẳng tuông mây
dầu thương hay ghét rồi tiêu mất
có nghỉ cùng không cũng phải vầy
nguyện với nước non; non nước biết
tình cảnh ấy; nước non nầy.
ĐẠO-CẢ
360-Ngày nay huynh-đệ được minh-quang
đừng quản việc ai hoá lở làng
hoạ-phước vô-môn nhơn-tự-triệu
cao-phi viển tẩu giả nan-tàng
ngoài tuy chao-động trăm phần động
trong miễn bình an cả thảy an
linh-tại-ngã; bất linh tại-ngã
như-như bất động gọi kim-cang
CHỮ-ĐỨC
LỤC-LIÊN-HƯỜN
[ 1 ]
361-Cùng cực nên ta nói hết lời
rủi-may chịu lấy bớ trò ơi.
con đường kết quả gần chung cuộc
tâm địa chư-nhu khiến đổi-dời
nẻo giác công-phu nhờ tánh-phật
chữ lành báo-ứng tại cơ-trời.
đừng ham học đạo mà vô-đức;
lở-dở chữ tu uổng một đời.
[ 2 ]
362-Uổng một đời người nguyện xuất-gia
kíp mau giải-thoát trở về nhà
kìa cha mong ngóng hằng vơ-vẫn
nọ mẹ trông chờ những thiết-tha
bịn-rịn ân-tình chưa bứt-rứt
dật-dờ cảnh tục mãi lân-la
lần nầy lần chót xin ghi nhớ
lỡ-hội ngày sau chớ hít-hà.
[ 3 ]
363-Chớ hít hà vì nói chẳng nghe
nghe lời thiên-hạ loẹt và loè
lượm sơ ít bụm dông ra cửa
bỏ túi vài ten trốn xó hè
kẻ nói tu tôi không sứt-mẻ;
người rằng đạo mổ chẳng so-le
đường xa muôn-dậm đi cho tột
thiên-lý nghìn trùng chớ vội khoe
[ 4 ]
364-Chớ vội khoe tài tổn đức-tin
đạo mà vô đức thể bù nhìn
xem mặt thì tốt lòng không tốt
miệng nói thì linh; tánh chẳng linh
ráp lại giụm năm; và giụm bảy
phóng ra ngã quán lại xiêu đình
đạo nươngf vịn đức như cầm-gậy
chống vững người tu hết gập-ghình
[ 5 ]
365-Hết gập-ghình mới gọi chí tâm
đạo đâu đức đó chắc không lầm
người nhờ đạo-dẫn người tinh-tấn
đạo có đức kềm đạo thậm-thâm
thất-đức của muôn rồi cũng sạch
không thầy đạo cả dể chi cầm
kìa ai mộ đạo đừng quên đức
đạo-đức song-tu thấu-lý-tầm.
[ 6 ]
366-Thấu lý tầm trong khắp mọi nơi
nên-hư rốt cuộc tại cơ-trời
đừng khoe sức giỏi ham bay-nhảy
chớ-ỷ tài cao tính đổi-dời
chí-quyết tu-hành xin trọn đạo
còn ham nhơn-dục cứ theo đời
mùng năm tháng tám rày gần đến
cùng cực nên sư nói hết lời.
BẠN-ƠI
CỬU-LIÊN-HƯỜN
[ 1 ]
367-Nán-nán nhìn xem đạo mở ra;
rồi đi hay ở tự-do mà
dầu đi cũng rõ đường chơn-giả
dầu ở cũng thông nẽo chánh-tà
ngàn dậm công-lao đừng lở-dở
một đời phát-nguyện há phôi-pha
đã nguyền đưa bạn về quê-quán
nhẫn-nhục chờ ta dắt tới nhà.
[ 2 ]
368-Dắt tới nhà rồi mới biết-ơn
đường còn muôn-dặm vội chi sờn
đừng ham dục-tốc mau về trước
xin-miễn bền lòng chậm tốt hơn
đã bước ra đi đi tới chốn
còn nguyền tri-ngộ; ngộ nguồn-cơn
dùng-dằn núm-níu chi cho lắm
cực nỗi nhà sư phải ngậm hờn
[ 3 ]
369-Phải ngậm-hờn chẳng biết mấy ngoai
năm canh trằn-trọc những than-dài
lời ngay nói thét đà khô miệng;
lẽ phải biên ra cũng đủ bài.
đọc cố chẳng qua vì đẹp mắt
nghe nhiều bất-quá được êm-tai
còn nghe còn đọc còn kha-khá
hết đọc hết nghe cứ vậy hoài.
[ 4 ]
370-Cứ vậy hoài hoài đến chết thôi
khiến ta khó đứng lại khôn ngồi
tuy mừng nhỏ lớn tâm rày sáng
mà thảm huynh-cô đức chửa rồi
không lẽ sống đời theo dạy dổ
E chừng về phật lại buông-trôi
còn đây xin bạn khoan dời đổi
hẩm-hút cùng nhau trọn một nồi.
[ 5 ]
371-Trọn một nồi nắm-níu với nhau
nghe chi lời mị vội bôn đào
tâm-viên ý-mã đừng cho hở
đức-tánh tinh-thần chớ để hao
thấp biết phận mình an-phận thấp
cao mà tự đắc giỏi gì cao
ngày-giờ chung cuộc âu gần hết
bài-vỡ khuyên-ai học thuộc làu.
[ 6 ]
372-Học thuộc làu-làu những bút-cơ
nối làm dây phép để phòng hờ
hờ khi ngựa sút ngừng cương lại
hờ lúc khỉ dông cột kịp giờ
một tiếng thị phi đừng để ý
những diều trái phải chớ nghi-ngờ
lấy ân trả oán kêu bằng đức
đạo-đức song-tu hết mập-mờ
[ 7 ]
373-Hết mập-mờ hết ngại hết nghi
kíp mau giải-thoát kịp thời kỳ
tu-hành phải rõ đường chơn-chánh
học đạo nên tường chỗ tự-tri
lúc trước rộn-tang rằng thọ-giáo
trận nầy mới thiệt gọi quy-y
cùng nhau ráp lại xin hườn-nguyện
nguyện một chữ đồng trọn kiếp ghi
[ 8 ]
374-Trọn kiếp ghi xương chẳng đổi-dời
thỉ chung giữ-vẹn bớ trò-ơi
chung là chung-thỉ không lìa đạo
thỉ ấy thỉ-chung phải bỏ đời
chữ đạo là đàng; đàng giải-thoát
chữ tu là hiệp; hiệp cơ-trời
cúi xin đệ tử nam cùng nữ
phát-nguyện từ đây giữ một lời.
[ 9 ]
375- Giữ một lời nguyền trước mặt ta
mùng năm tháng tám ngộ di-đà
chung nền cu hội đền ơn phật
hiệp đức công-phu trở lại nhà
huynh-đệ nương nhau già cậy trẻ
thầy-trò xúm-xít trẻ nương già
khối nghi dập nát dằn tâm-xuống
nán-nán rình xem đạo mở ra.
TRUNG-THU-THƯỞNG-SEN
376-Trung-thu vơi ảnh rọi ao hồ
ghẹo đám sen vàng thảy nức -nô
sắc bạch phơi bè như bẹo ảnh
màu-hồng khoe búp thể trầm-trồ
nực-nồng hương khiết hoà hơi nặng
rực-rỡ hoả-quang lẫn cuộc-đồ
thấy cảnh tươi cười ta nhớ đạo
đạo rày đã tới bực hư-vô.
THIÊN-CƠ-TRONG-TÂM
THẬP-LIÊN-HƯỜN
[ 1 ]
377-Mỗi-bữa tôn-sư hiện mỗi giờ
tình-cờ chỉ rõ mối thiên-cơ
mau-mau hạ-thủ đừng hê-trể
tốc-tốc công-phu chớ để chờ
đạo cả truyền bày trong thuyết-pháp
nhiệm-mầu tóm-tắt mấy bài-thơ
kìa thuyền bát-nhã hồm bên-bến
bước xuống từ-nhiên sẽ tới bờ.
[2 ]
378-Bờ đâu bến đó kế linh-đài
bờ bến trong mình chớ hỏi ai ?
bến nọ là thần ăn tai-mắt
bờ kia là khí thuộc về tai
khí-thần hiệp được tìm đâu nữa
tai-mắt lìa rồi ngộ chẳng sai
ví biết thiên-nhơn đồng nhứt-khí
thiên-cơ có sẳn tự mình khai
379-Khai-quang điểm nhãn cũng là mình
quan-khiếu khai rồi tự phát-minh
đã biết rèn tinh; tinh hoá-khí
nhưng mà còn động; động sào minh
người hay động-tịnh vì tai-mắt
đạo luống tinh nghi tại dục-tình
cái thấy cái nghe là cái hạnh
hai người vơ-vẫn lối nghi-tin
[ 4 ]
380-Tin ai ai cũng dạng bề ngoài
ai cũng khí-thần với mắt-tai
rán giữ nhà mình then chẳng hở
đừng lo cửa họ chốt chưa gài
khí-thần hổn-hiệp phần minh-triết
tai-mắt chàng-ràng mặc kệ ai
xót phận tang-bồng tu chẳng kịp
hơi đâu bàn-bạc chuyện dong-dài.
[ 5 ]
381-Dài nhằng chẳng ngớt sự tu-hành
kết-cuộc nào ai biết trược-thanh ?
thanh ấy vô-tri nhơn-thế-sự
trược là thiệt động thị-phi-sanh
tai lau sạch-sẽ hờm nghe đạo
mắt rữa tinh anh sẽ thấy lành
nhứt mắt; nhì tai ba tới miệng
ba ngôi dấy-động nổi tam-bành.
[ 6 ]
382-Bành tổ xưa kia phật mấy mời
tám trăm tuổi le chẳng luân-vơi.
trọn gìn tai-mắt không lao-thận
biết giữ tinh-thần chẳng tổn hơi.
năm tối thanh-nhàn hơn nhập-thất
tháng ngày vô-sự cũng an đời
không nghe thọ-giáo cùng ai biết
có lẻ quy-y với phật trời
[ 7 ]
383-Trời phật đâu xa kiếm sảng-hoàng
quài đầu ngó thấy đạo trong hang
dỡ màng tọc-mạch thuần-dương hiện
cuốn sáo dòm hành trược khí tan
cứng tợ đương-như nhờ tự-lực
mền như nước đứng gọi kim-cang
muốn rèn xá-lợi đừng quơ tạm
lặng tột tâm-trung gặp đá vàng.
[ 8 ]
384-Vàng đá âm-dương hoặc khí-thần
ấy là tai mắt ở kề thân
tai sanh ý mã; nghiềm oan-nghiệt
mắt thuộc tâm viên; tạo nghiệp trần
ý-mã thâu về; kềm động-tịnh
tâm-viên cột lại; dứt tham-sân
tham; sân; động; tịnh; đâu nằm đó
đạo cả khỏi lo lại khỏi cầu.
[ 9 ]
385-Cần nhứt con người một chữ tin
tin ai rồi cũng phải tin mình
người dầu dạ ác khêu tà mị
mình giữ lòng mình tợ sắt-đinh
khôn quỷ sao bằng tâm nhẫn-nhục ?
cao-sâu phải nhượng tánh trung-bình
chữ trung; chữ tín; đừng xa nhẩn
hiệp đủ ba nhà đạo pháp-minh.
[ 10 ]
386-Minh-lý minh-tâm ngóng dật-dờ
bấy lâu lầm-lạc luống xơ-rơ
ai ngờ mắt thịt sanh mầu nhiệm
mới biết tai phàm ẩn bí-cơ
lật-đật gay bườm chèo lại bến
vội-vàng trở lại chạy vô-bờ
từ đây mới biết ơn dìu-dắt
mổi bữa chơn-sư hiện mỗi giờ.
NGŨ-GIỚI
BỮA-ĂN
387-Ăn cũng như trả nợ quỷ thần
cầu xin mỗi bữa đủ nuôi thân
miễn là no bụng cho rồi bữa
còn sự dở ngon thiệt chẳng cần
mắt chớ láo liêng tìm vật-thực
miệng không lia-lịa nói xa gần
đầu mùa chí cuối ngồi yên-tịnh
CẶP-MẮT
388-Con mắt là thần của bản thân
nằm-ngồi đi-đứng nhớ ân-cần
ngó thì ngó xuống không chao tánh
liếc chẳng liếc xa chẳng tổn thần
trước mặt cứ thâu chừng một thước
sau lưng chớ hở tới vài phân
chữ-cơ tại mục là nề-nếp
giữ được từ nhiên chẳng nhiểm trần.
THỦ-THIẾP
389-Tuy có trong mà phải có ngoài
ngoài là thủ-thiếp giữ đừng sai;
ngồi ngay đi thẳng nhìn nghiêm nghị
đứng sững nằm co nhớ đóng gài
khuôn-phép lể-nghi là mối việc
trình thưa bẩm dạ ấy đầu bài
mắt nghiềm đầu cúi tay thì chấp
là hạnh người tu đủ đức tài.
PHƯỚC-ĐỨC
390-Phước-đức kỳ-trung vốn của mình
tu nhờ phước đức mới anh-linh
thương người; thương-vật; thương cây cỏ
mến nước; mến non; mến cảnh tình
nói phải nữa lời hơn niệm-phật
làm lành một chút quá trì kinh
đem lòng ích-kỹ thay lòng nhẫn
muôn việc về sau được thái-bình.
Y-PHÁP
391-Ngày nay đạo cả đã phô bày
huynh-đệ một niềm cứ xuống tay.
đạo thể đất trời khai nẻo sáng
thầy như cha mẹ dẩn đường ngay
công-phu gắng chí tường chơn-giả
nhập-thất hết lòng thấy dở hay
đợi thưở hườn-hư về cảnh phật
thoát đường sanh tử thoát trần-ai.
NGŨ-CÂN
392-Cân trời ly phút giữ đừng sai
hô-hấp đinh-ninh nhớ đóng gài.
ngọ động; tý thiền; nghiềm diệu khiếu
dậu ngồi; mẹo tịnh; thủ liên-đài
đúng cân; đúng lượng; hai về một
hay giận; hay mừng; một hoá hai
người ở giữa hơi người có biết
biết rồi làm được thoát trần ai.
CÂN-NÓI
393-Trong mình có sẳn cái cân trời
cân ấy người tu gọi tất hơi
thiệt động đừng quên dò mỗi nét
khẩu khai xin nhớ đếm từ lời
lưỡi cong miệng ngậm ngừa oan-nghiệt
đầu cúi mắt nghiềm tránh lả-lơi
ví được làm thinh là quý nhứt
đệ huynh chớ khá lấy làm chơi.
CÂN-NGÓ
394-Tuy cũng ngó xa; cũng ngó gần
thở đâu ngó đó gọi đồng cân
xa thì trông tới dường ba chớp
gần lại xem qua tợ một quầng
đứng sững giữa tròng an bổn tánh
chỉ ngay xuống đất định tâm-thần
nằm ngồi đi đứng nghiềm kim-định
là phép người tu thoát nghiệp-trần.
CÂN-NGHE
395-Lấy cái hơi mà chận cái nghe
lời qua tiếng lại khá kiên-dè
hai hang trống lổng dòm suông ống
nhứt-niệm bất-sanh kín tợ ghè
ví biết tai phàm hay lóng-ngóng
thì đem chơn-ý cứ đừng che
mơi chiều trưa-tối in thằng điếc
huynh-đệ gắng công chớ rụt-rè.
CÂN-TƯỞNG
396-Cái trí tưởng cũng cần phải cân
đừng cho vơ-vẫn chuyện xa-gần
hở tai một tí thàn chao tánh
hở mắt một ly thấy loạn-thần
thứ nhứt thua buồn sanh oán-hận
thứ nhì điên-đảo kéo tham-sân
ví bằng trống lổng thì vô-sự
ấy thiệt ở trần ra khỏi trần.
MINH-NGÒI
NGŨ-LIÊN-HƯỜN
[ 1 ]
397-Cặm-cụi tối ngày bộ ít-oi
vui buồn chỉ biết có minh ngòi
mực đen thắm giọng sơn-hà điểm
giấy trắng soi lòng thế-giới soi
bàn án lắm phen nhìn lẩm-liệt
xó hè nhiều lúc chịu loi-coi
giai-nhân tài tử đều quen mặt
giúp chúng ngàn năm rất hẳn hòi.
[ 2 ]
398-hòi hẳn rịt-ràng nghĩ xiết bao
có ai xét đến chút công nào ?
sổ dài phết vắn nhìn oanh-liệt
gạc thẳng khoanh tròn bộ gắt-gao
gạt chúng biết bao là kế quỷ
hại người chi xiết thể gươm đao
thì coi hình tích không đầy tắc
cửa thánh nhà dân lắm bước vào.
399-vào ra cửa khổng đã lờn oai
thi-sĩ văn-nhân thảy mến tài
nhả ngọc phung châu kề gác tía
vẽ rồng thêu phụng dựa kim-giai
phóng-đề nung chí đoàn thi-tửu
thượng-sớ cầu-siêu kẻ dạ-đài
xài-phá biết bao là giấy-mực
trải ngàn muôn nét chẳng hề phai.
[ 4 ]
400-Phai-lạt non-sông cứ đượm nhuần
đông-hè tô-điểm đến thu-xuân
gom trời gom phật vào manh giấy
vẽ thánh vẽ tiên ở nữa lừng.
điểm-nhãn khai-quang bày phá trận
hoạ phù làm phép nhiểu tưng-bừng
phật-tiên thần-thánh đều thông-dụng
vạn-quyển thiên-kinh gẩm tợ rừng.
[ 5 ]
401-Rừng thánh muôn đời được sáng soi
ngòi lông bút sắt phận tôi-đòi
muôn đời muôn kiếp hằng cao hứng
một cán một nghiên rất hẳn-hòi
đua sức trong trường xua trẻ dại
khoe tài trước cửa ghẹo đời coi.
tuy là sung-sướng người nưng-đỡ
cặm cụi tối ngày bộ ít-oi.
MINH-ĐĂNG
NGŨ-LIÊN-HƯỜN
[ 1 ]
402-Canh trường thanh-vắng bạn cùng nhau
khắn-khít đôi bên lẫn một màu
ngày chực xó bàn coi trọi-trọi
đêm về ngang mắt chói làu làu
soi lòng thầm cám nhiều phen lụn
trải-dạ chí-sờn lắm lúc hao
càng tối càng nhìn càng sáng rỡ
riêng hờn chị gió tới làm chao.
[ 2 ]
403-Chao động đêm khuya gẩm một mình
một mình hai mặt rất đinh-ninh
kẻ say mùi đạo ngồi ngơ ngẫn
người rọi tâm-tình rán nín-thinh
giờ lụn canh tàn xem chẳng mãn
đêm qua tháng lại ngẩm càng nhìn
mến nhau từ thửo còn thơ ấu
nay lớn về non chẳng phụ tình.
[ 3 ]
404-Tình đăng chúc nghĩa rất huy-hoàng
soi thấu tấm lòng cả thế gian
rọi đứa gian-tà đều khiếp-vía
giúp thằng trò khó được vinh-vang
bình thường coi bộ thì leo-lét
đám tiệc đua nhau cháy rở-ràng
đã biết trên đời là bực nhứt
gặp nhằm trăng sáng cũng mơ-màng.
[ 4 ]
405-Màn loan khi tỏ với khi lờ
khiến kẻ hữu tình luống ngẫn-ngơ
khi tỏ ngồi vận-trù huyết-mạch
khi lờ nằm chiêm nghiệm thiên-thơ
khi loà ngay mặt bày tâm-sự
khi rọi giữa lòng gỡ mối tơ
mới biết thích nhau trong vắng-vẽ
hoàng-hôn vừa đến đã như chờ.
[ 5 ]
406-Chờ nhau không lỏi một đêm nào
vừa gặp thì mừng tỏ trước sau
diện-đối-diện nồng-nàn lý-sự
tâm in tâm chi xiết âm-hao
cái câu đèn sách đời ghi nhớ
cái chữ tâm-đăng đạo gắng vào
ai dám gọi là đồ vật-dụng
canh trường thanh-vắng bạn cùng nhau.
DIỆU-GÁNH
NGŨ-LIÊN-HƯỜN
[ 1 ]
407-Về chốn núi non quyết trổ tài
cùng cô diệu gánh chẳng lìa vai
cặp bình tịnh thuỷ tung-hoành rưới
đôi giống sơn-hà lẩm liệt oai
hai chữ áo cơm đền mãi-mãi
một câu trả nghiệp trả hoài-hoài
trải lòng nặng nhẹ đưa rồi rước
chẳng thấy cơn nào chạy mặt ai.
[ 2 ]
408-Ai có xét chăng số -phận mình ?
hai vai oằn-oại vẫn dinh-ninh
gạo châu củi quế quen làm bạn
rau-cải hàng bông thích kết tình
ra sức đưa người cơn chạng-vạng
chen mình giữa chợ lúc bình-minh
tháng lụn ngày qua chả bất-bình.
[ 3 ]
409- Bình thường lăn-lóc ở quê nhà
gánh nổi giang-san một nước tề
vô-diệm đằng-vân vừa để xuống;
yến-anh lượt-phượt đã vai kề
mảnh mai lại chịu đều lao-lực
yếu-ớt mà cam chuyện nặng-nề
thì đó cũng là phường vật-dụng
ơn nhà nợ nước trọn hai bề.
[ 4 ]
410-Bề nào cũng trọng tuổi và tên
manh-áo bát cơm hẩm-hút đền
chả giận chị tê ngồi lót đit
không màng chú nớ dựng ngoài phên.
xa-gần nào nại thân oằn-oại
nặng-nhẹ càng nung chí vững-bền
rủi phải giữa đường mà gãy gánh
bỏ người ngơ-ngẩn đứng mình ên.
[ 5 ]
411-Ên bước đường xa với dậm dài
biết ai chia sớt nặng cùng ai ?
một đòn oằn-oại lui-cui chạy
hai mấu cong vòng chất-ngất oai
đạm bạc lều tranh nhờ gián-tiếp
tảo-tần non lãnh đỡ hôm mai
ngày nay mới rõ tình tri-ngộ
về chốn núi non quyết trổ tài.
MINH-CUỐC
NGŨ-LIÊN-HƯỜN
[ 1 ]
412-Về chốn núi-non kết bạn mày
cùng huynh minh-cuốc mến chân tay
mình cao ba thước dầm mưa nắng
lưỡi vắn một gang ngậm tối ngày
tánh rất cang-cường ban nồng cứu
thân dầu mòn mỏi giữ tình ngay
tuy phường vật-dụng mà trung-nghĩa
khác với cá-nhơn bọn mặt dày.
[ 2 ]
413-Dày công nắng táp với mưa sa
mà cứ đinh-ninh rán sức già
tấc đất ngọn rau đền nợ nước
hột cơm tấm áo đáp ơn nhà
ngày chen giữa đám vùi lao-khổ
đêm dựa xô hè chả thiết-tha.
tuy-phận vô-đoạn mà hữu-ích
cả-đời cam-chịu tiếng phôi-pha.
[ 3 ]
414-Pha lửng người đời chẳng xét công
trải thân vằng-vặc ở ngoài đồng
gò cao vực-thẳm hằng khai-phá
rẩy dọc đồi ngang cứ trặc-trồng
muôn-dặm cỏ hoang đều sạch-bách
ngàn tầm khoảnh trống thị như không
giúp đời; đời trở chê hèn-hạ
chả thấy một ai biết mặn-nồng
[ 4 ]
415-Nồng nàng từ thuở kết tri âm
hôm-sớm ngay lưng cứ xới-bằm
khi tém vồng-khoai vừa ý muốn
khi vun liếp cải được vui ngầm
cán dài mà chẳng hề đâm-thọc
lưỡi bén mà thường cứ ngậm câm
coi bộ ít ăn và ít nói
nhiều người lao-động rất quan-tâm
[ 5 ]
416-Tâm-tánh xưa nay đã trải-bày
ai mà chẳng biết chút tình ngay ?
huê-viên cảnh vật siêng đào-tạo
thế-giới giang-san bước đã dày
làm núng dựa hiên hằng gác lưỡi
thử thời tháo cán thiệt co tay.
bấy-lâu tội-nghiệp công chờ đợi
về chốn núi non kết bạn mày.
TRẦN
NGŨ-LIÊN-HƯỜN
[ 1 ]
417-Ở cỏi trần; thì ở trần
còn mang cái áo cũng phân-vân
vì ham tơ lụa cho loè-loẹt
chừng lại non bồng cũng hoá thân.
sở-dỉ náu-nương cùng vật-chất
kỳ-trung mặn lạt với tinh-thần
ai cười ta dại thì ta chịu
ấy thiệt là ta giải thoát lần.
[ 2 ]
418-Lần hồi diệt hết thói đa-mang
còn một thân không mới vững-vàng
ăn chỉ cần ăn cho đở đói
ngủ thì miễn ngũ được mơ-màng
đã nguyền siêu-xuất về tây địa
còn tiếc làm chi ở thế-gian.
mặc kệ miệng người dầu dị-nghị
ta thề đi tột một con đàng.
[ 3 ]
419-Đàng đạo là đàng thiệt trống-không
người tu hà cớ cứ tang-bồng
ta thề chẳng nhiểm tình nhau-rún
ta quyết không vương thói mặn-nồng
nhau-rún ta vùi cùng đất-nước
mặn-nồng ta gởi lại non-sông
trần-ai tức thị là trần trụi
phủi hết nợ trần mới dám mong.
[ 4 ]
420-Mong-mỏi làm chi những nọ nầy
ngày kia rồi cũng phải lìa thây
cảnh trần cỏi tục đàng nương-náu
xứ-phật quê người sẽ hiệp-vầy
giả-dối bề ngoài nào có chắc
công-phu tâm-nội mới hay đầy
kìa như trời đất bao giờ nhiểm
còn nhiểm làm sao tới cỏi tây ?
[ 5 ]
421-Tây-địa là nơi sớm phải cần
ở chi cỏi tạm luống vần-lân.
ngàn tu muôn luyện rồi hưu-hỉ
giữ-giới trì chay cứ chết lần
học đạo lẽ nào không nhiểm đạo ?
có thân thì phải biết lo thân
nên chi ta nói xuôi rồi ngược;
ở cỏi trần; thì ở trần.
CÔNG-PHU-TỰ-ĐỘNG
TỨ-LIÊN-HƯỜN
[ 1 ]
422-Mỗi một thất mỗi rán cần
công-phu tự-động độ nhơn-thân
trí mà quá trí thành ra huệ
không tột chổ không thoát khỏi trần
muốn chưởng đức thì toan hành-nghiệp
muốn cầu tài tức phải làm ăn
tập lần mà đợi trường hương đến
vào cửa xuống tay trọn một lần.
[ 2 ]
423-Lần-lựa ngày nay mới phải thời
công-phu tự động giữ chừng hơi
âm-dương vận chuyển hoà mưa nắng
thần-khí tự-giao giữa đất-trời
ngoài động trong tâm kềm giữ-tịnh
trong tu ngoài cảnh để nương đời
ngàn năm được gặp kỳ may-mắn
giữ kín mà tu chớ hở lời
[ 3 ]
424-Lời nói việc làm trí tưởng ba
công-phu tự-động chớ dần-dà
tánh tu mạng lập hoà tam yếu
thần-phục khí hồi hiệp nhứt gia
ép xác là mưu lừa cậu bích
xả thân là chước gạt đàn-na
tu-hành mình tự mình làm khổ.
có khổ mới hay lẽ chánh-tà.
[ 4 ]
425-Tà chánh từ nhiên ở nội-thân
công-phu tự-động tập lần-lần
mạng dầu chao-động nương nhờ tánh
khí có cầm buông níu cậy thần
vừa thấy giựt mình mau trợn mắt
coi chừng bất-cập kéo đòn cân
từ đây sắp-tới còn nhiêiù thấ
mỗi một thất; mỗi rán cần.
SÁM-MỘT-CHỮ-NHÀN
Trải một lúc với người chìm nổi
thấy nhơn tình dời đổi mà ghê
sớm mai khen chiều lại ra chê
bữa nay mến mai kia lại ghét
ai cũng thích những điều loè-loẹt
nào có ai suy xét cội-nguồn
khen thì vui; chê đến lại buồn
nên học đạo in như tuồng hỏng-hảnh
lúc thanh-tịnh ta đang ngồi ngắm cảnh
xa nhơn-tình cho rảnh thân-tâm
người ở đời mấy kẻ tri-âm ?
gần-gủi đến lạc lầm giả-dối
thấy con người ta thêm ngán nổi
nên đành cam sớm-tối một mình
mượn cỏ cây mà kết bạn nguyên-sinh
theo non núi mà làm tình tri-kỹ
giống cây cỏ nó không dua-mị
loài khỉ chim nó biết nghĩ công minh
vui thì ta xem chim nó lăng-líu bên mình
buồn thì ta xem khỉ hú kình trước mặt
ngày ngắm cảnh ngưng-thần mặc-mặc
đêm xem trăng vặc-vặc canh tràng
điệu tương dưa là điệu thanh-nhàn
đàng hiu quạnh là đàng giải-thoát
chơi với người; người hay mặn-lạt
chơi với vật; vật khát tâm linh
thà cỏ cây ta vui thú riêng mình
theo người thế nữa tin nữa sợ
học đạo mười mấy năm lở dở
cũng vì ai trắc-trở công-phu
gẩm một mình mà lại dể tu
dìu-dắt chúng nó cho ngu cho dại
một mình một nhiều khi còn trái
huống đông người quấy phải la rinh
mình có thân mình phải tự độ lấy mình
một mình chơn-linh mới hiện
kết bậu bạn sanh ra nhiều chuyện
sau rốt rồi mang tiếng thị phi
lổ tai phàm nghe đến thì nghi
con mắt thịt thấy chi thì cô
muốn sao khỏi ăn năn hối-ngộ
xin đừng ham phổ độ tang-bồng
tu làm sao được một chữ không
thời mới thấy chủ-ông ra mặt.
VẬY-CÓ-THƠ-RẰNG
Học đạo chi hơn một chữ nhàn
mà người sớm tối vẫn đa-mang
non sông cảnh vật không ràng buộc
ân nghĩa nhơn-tình lắm dở-dang
cái thuyết quạnh-hiu là sức-khoẻ
còn câu vô-tự thật bình an
mừng nay mới biết đường chơn-giả
mở-mắt nhìn qua hết đoạn-tràng
SÁM - TỰ- THÁN
THAN-ÔI
Ngồi ngẩm-nghĩ lại non nầy nước nọ
mình trách mình mà số hệ cũng vì ai
vì ai mà ta luống chịu đoạ-đày ?
và lắm lúc đắng cay khổ-não ?
đã biết tấm thân là vóc ảo
còn thân nên ta đảm-bảo cho rồi
khi xốn xang chín dập mười dồi
lúc cay-đắng khôn ngồi khó đứng
bớ kìa ai lững-chững
hởi kia kẻ môn đồ
cơn ham-mộ xúm nhau lại nhào vô
lúc chán ngán đồng hô-hô chia rẽ
dưng dây ít kẻ; trở giáo lắm phồn
cám ngưu-cơ tự-vận mà khôn
thương hàn-tín lòn trôn mà chẳng thẹn
nghĩ nhơn tình xẻn-lẻn
mến đạo-đức không cùng
mà lắm khi lòng ta đã dặn lòng
nguyền một dạ cùng non sông chẳng đổi
cám là cám oan-gia mấy nổi
thương là thuơng quả nghiệp trăm phần
trách kìa ai tham phú phụ bần
mà mang lấy tiếng phi ân bạc nghĩa
rồi một ngày kia ngồi xét lại
quấy cũng tiếng quy-y;mà phải cũng trang học đạo
sao chẳng nhớ lúc lở bước bữa rau bữa cháo ?
mà an-vui cùng đạo mân-nồng
nay mở-mang biết đục biết trong
rồi lảnh đạm đem lòng thán-oán
đạo phải chịu vẻ-vang trong một hạn
khiến nên thầy phải mang tai-nạn trăm ngày
ôi; đến cơ hội nầy ta giả tỉnh giả say
đặng mà coi những kẻ rày đây mai đó
nguyện cùng trời chứng có.
trọn với đạo trung-nghì
chém cánh tay vương-bá há sầu-bi ?
nuốt sâu độc văn-vương vì bác-ái.
nầy người học đạo màng chi đều khôn-dại ?
miển bền lòng sau dạy lại khôn.
ngâm-nga mấy-dặm cười nôn
cười ra nước mắt tỉnh hồn biên ra.
VẬY-CÓ-THƠ-RẰNG
Mấy ai tỏ ngộ-đạo là tình ?
đạo-hiệp với tình đạo phát-minh
tình kéo nhơn-tâm vào tự-lực
đạo đem bổn-tánh lại chơn-linh
tình gieo oan-nghiệt bày cay-đắng
đạo giải oan-khiên dẹp bất-bình
ai lại vì tình mà bỏ đạo ?
chẳng qua tình đạo vẫn đinh-ninh.
CHUNG
Thư Viện 1 2 3 4 5