金丹诗诀一百首
100 bài Kim Đan thơ quyết
半斤真汞半斤铅，隐在灵源太极先。须趁子时当采取，炼成金液入丹田。
Nửa cân Chân Hống nửa cân Diên, ẩn tại trước Linh Nguyên Thái Cực.
Cần theo giờ Tý mà thái thủ, luyện thành Kim Dịch nhập Đan Điền.
神符白雪结玄珠，此是金丹第一炉。十二时中须认子，莫教金鼎汞花枯。
Thần Phù Bạch Tuyết kết Huyền Châu, đây là Kim Đan đệ nhất Lô.
Trong mười hai giờ cần nhận Tý, Kim Đỉnh đừng để Hống Hoa khô.
水火相交虎遇龙，金翁姹女两争雄，青去白来然后黑，到红方且入黄宫。
Thủy Hỏa giao nhau Hổ gặp Long, Kim Ông Xá Nữ cùng tranh hùng,
xanh đi trắng tới sau đó đen, đến hồng mới sắp nhập Hoàng Cung.
玉炉三转见黄芽，火里栽蓬解发花。人在绛宫探夜月，一杯美酒饮丹砂。
Ngọc Lô tam chuyển thấy Hoàng Nha, trong lửa trồng sen lại nở hoa.
Người ở Giáng Cung xem trăng đêm,một chén mĩ tửu uống Đan Sa.
四转红炉转四神，添符进火养胎精。龙虎绕炉争造化，巽风吹起水中灯。
Tứ chuyển Hồng Lô chuyển bốn thần, thêm phù tiến hỏa dưỡng Thai Tinh.
Long Hổ quanh Lô tranh tạo hóa, Tốn Phong thổi lên đèn trong nước.
五转方成白马芽，却教六贼运河车。五行俱备雷声震，正好登楼看汞花。
Ngũ chuyển mới thành Bạch Mã Nha, đừng để Lục Tặc vận Hà Xa.
Ngũ Hành đầy đủ sấm sét đánh, chính hợp lên lầu xem Hống Hoa.
炼成金液玉神丹，擒制龟蛇顷刻间。已是中成消息处，玉炉养火莫教寒。
Luyện thành Kim Dịch Ngọc Thần Đan, cầm chế Quy Xà trong khoảnh khắc.
Đã là thành trong nơi tiêu tức, Ngọc Lô dưỡng Hỏa đừng để lạnh.
天上七星地七宝，人有七窍权归脑。七返灵砂阴气消，铅炉只是温温火。
Trời có Thất Tinh, đất Thất Bảo, người có Thất Khiếu quyền quy não.
Thất Phản Linh Sa, Âm Khí tiêu, Diên Lô chỉ dùng lửa ấm áp.
八转神锦玉清砂，卯酉抽添火不差。渴饮华池饥嚼气，黄婆终日看金花。
Bát chuyển Thần Cẩm Ngọc Thanh Sa, Mão Dậu bớt thêm Hỏa không sai.
Khát uống Hoa Trì, đói nhai Khí, Hoàng Bà suốt ngày xem Kim Hoa.
九转紫金成至宝，天门地户自关锁。三百八十有四铢，散为三万六千颗。
Cửu chuyển Tử Kim thành chí bảo, Thiên Môn Địa Hộ tự quan tỏa.
Ba trăm tám mươi có bốn thù, tán thành ba vạn sáu nghìn hạt.
青童把镜照泥丸，五脏祥云彻上关。子午寅申和巳亥，胎园数足出昆仑。
Thanh Đồng cầm gương chiếu Nê Hoàn, mây lành Ngũ Tạng thông Thượng Quan.
Tý Ngọ Dần Thân cùng Tị Hợi, Thai tròn số đủ xuất Côn Lôn.
移将北斗向南辰，穿过黄庭入紫庭。攒簇一年真造化，太阳正照月三更。
Đem dời Bắc Đẩu hướng Nam Thần, xuyên quá Hoàng Đình nhập Tử Đình.
Hội tụ một năm Chân Tạo Hóa, Thái Dương chính chiếu trăng ba canh.
上应星辰下应铅，太阳三十六爻躔，不因法象无由采，谁悟生于天地先。
Trên ứng trăng sao, dưới ứng Diên, Thái Dương ba mươi sáu hào chuyển,
không theo pháp tượng không cách thái, ai biết sinh ra trước đất trời.
黄丹胡粉密陀僧，此是嘉州造化能。若不见阳真一法，世间还有几人曾。
Hoàng Đan, Hồ Phấn, Mật Đà Tăng, đây là Gia Châu tạo hóa năng.
Nếu không thấy Dương Chân Nhất Pháp, thế gian còn có mấy người từng.
红铅之髓名真汞，黑汞之精是正铅，莫向肾中求造化，却须心里觅先天。
Tủy của Hồng Diên tên Chân Hống, Tinh của Hắc Hống là Chính Diên,
đừng hướng vào Thận cầu tạo hóa, chớ nên trong Tâm tìm Tiên Thiên.
灵汞元非是水银，丹砂不赤太迷人。此般真物谁能识，识者骖弯出世尘。
Linh Hống nguyên không phải Thủy Ngân, Đan Sa không đỏ quá mê người.
Cái Chân Vật này ai biết được, người biết cưỡi loan thoát thế trần.
三种真形一种稀，结成灵异少人知。莫言龙虎同源出，便是神仙立兆基。
Ba loại Chân Hình một loại hiếm, kết thành Linh Dị ít người biết.
Đừng nói Long Hổ cùng nguồn xuất, ấy là điềm Thần Tiên lập cơ.
镇星合得配中央，堰水能教色变黄。不比凡金银与铁，成时全是赖阴阳。
Toàn bộ sao hợp được phối trung ương, yển thủy biết giao sắc biến Hoàng.
Đừng so kim ngân thường với sắt, lúc thành toàn là nhờ Âm Dương.
莫近丘坟秽污田，亦嫌战地产人眠。钟来灵气方为福，便是求仙小洞天。
Chớ gần phần mộ, chỗ ô uế, cũng tránh chiến địa khiến người ngủ.
Chuông đem Linh Khí mới là phúc, ấy là cầu Tiên tiểu động thiên.
山林静处最宜良，或在城中或在乡。土得厚时丹得厚，妄为立见受迍殃。
Chỗ tĩnh sơn lâm rất thích hợp, hoặc ở trong thành hoặc ở quê.
Lúc Thổ được dày Đan cũng dày, làm ẩu liền thấy nhận tai ương.
室宜向木对朝阳，兑有明窗对夕光。照顾有名人莫识，暮阴不得闭金墙。
Phòng nên hướng Mộc, đối Triêu Dương, Đoài có minh song đối tịch quang.
Chiếu cố có tên người không biết, Âm chiều không được bịt tường vàng.
八门运化应时开，进退随金定往来。莫息明炉并北户，安然二鼎位三台。
Bát môn vận hóa ứng thời khai, tiến thoái tùy Kim định vãng lai.
Đừng dừng Minh Lô và Bắc Hộ, an nhiên hai Đỉnh chỗ Tam Thai.
六百篇中起伏明，三光须顺日虚盈。推移八卦明斤两，刻漏相参莫住程。
Trong sáu trăm thiên rõ lên xuống, Tam Quang cần theo Nhật đầy vơi.
Đẩy dời Bát Quái rõ cân lạng, đồng hồ tham gia chớ dừng lại.
阴火息时阳火消，理分卦立顺羲爻。更随黑白天边月，六候方终晦朔交。
Lúc Âm Hỏa dừng Dương Hỏa tiêu, lí phân quẻ lập thuận Hi Hào.
Còn theo Hắc Bạch thiên biên nguyệt, lục hậu mới hết Hối Sóc giao.
四时推运逐星杓，昼夜停分百刻昭。郑重元君重定式，细详时候已明标。
Bốn mùa đẩy vận theo Đẩu Bính, đêm ngày ngừng phân ra trăm khắc sáng.
Trịnh trọng nguyên quân trọng định hình thức, hiểu rõ thời giờ thì rõ các mốc.
Bạch mã nha: mầm mống ngựa bạch.
Linh dị: Linh lạ.
Yển thủy: nước ở đập nước.
Minh song: cửa sổ sáng sủa; tịch quang: ánh sáng lúc hoàng hôn.
Hi hào: hào của Phục Hi.
天上分明十二辰，人间分作炼丹程。若言刻漏无凭信，不会玄机药未成。
Trên trời phân minh mười hai giờ, nhân gian phân ra luyện Đan trình.
Nếu nói đồng hồ không bằng tín, không hiểu Huyền Cơ, Dược chưa thành.
心地虚闲绝万缘，且宜清静返身观。要知铁脊梁之汉，何虑修丹下手难。
Tâm địa hư nhàn tuyệt vạn duyên, còn nên thanh tĩnh phản thân quán.
Cần biết cái người thiết tích lương, lo gì tu Đan hạ thủ khó.
言者不知知不言，高谈阔论万千般。虽然眼下无人辨，恐汝终身被自瞒。
Người nói thì không biết, biết thì không nói, cao đàm khoát luận ngàn vạn thứ.
Tuy nhiên mục hạ toàn vô nhân, sợ ngươi suốt đời tự bị lừa.
人如得道似婴儿，不辨闲言是与非。君若不能心眼具，他时追悔问他谁。
Người mà đắc Đạo như Anh Nhi, chẳng bàn chuyện phiếm thị với phi.
Nếu ngươi không thể đủ tâm nhãn, lúc khác hối hận hỏi ai đây.
执着之人得不真，朝行暮拙又非诚，诚心修炼见功验，方是人中识的人。
Người mà chấp trước đắc chẳng Chân, sáng làm chiều bỏ thực chẳng thành,
thành tâm tu luyện thấy công nghiệm, mới là người biết trong mọi người.
父精母血结胎成，尚自他形似我形。身内认吾真父母，方才捉得五行精。
Tinh cha Huyết mẹ kết thành Thai, tự khoe hình nó như hình ta.
Trong thân nhận Chân Phụ Mẫu của ta, mới nắm bắt được Ngũ Hành Tinh.
子时气到尾闾关，夹脊河车透顶门。一颗水晶入炉内，赤龙含汞上泥丸。
Giờ Tý, Khí đến Vĩ Lư Quan, Giáp Tích Hà Xa thấu Đỉnh Môn.
Một hạt Thủy Tinh vào Lô đó, Xích Long hàm Hống lên Nê Hoàn.
气入丹田养白鸦，斯时方曰结黄芽。华池神水含明月，取得刀圭火似麻。
Khí nhập Đan Điền dưỡng Bạch Nha, lúc này mới nói kết Hoàng Nha.
Hoa Trì Thần Thủy hàm Minh Nguyệt, lấy được Đao Khuê hỏa tự ma.
须知药得火成丹，又要丹逢火则仙。片饷工夫修便现，老成须是过三年。
Cần biết Dược được Hỏa thành Đan, lại cần Đan gặp Hỏa thành Tiên.
Chớp mắt công phu tu là hiện, lão thành cần là quá ba năm.
大道分明在眼前，时人不会悟归泉。黄芽本是乾坤气，神水根基与汞连。
Đại Đạo phân minh ở trước mắt, người nay không hiểu về quy tuyền.
Hoàng Nha vốn là Càn Khôn Khí, Thần Thủy căn cơ liền với Hống.
认得根源不用忙，三三合九有纯阳，潜通变化神光现，从此朝天近玉皇。
Nhận được căn nguyên không cần vội, tam tam hợp cửu có Thuần Dương,
ngầm thông biến hóa Thần Quang hiện, từ đây triều thiên gần Ngọc Hoàng.
合其天地合其元，子母相逢不敢言。先汞后铅为大道，莫教失伴鹤归天。
Hợp với trời đất hợp với Nguyên, mẹ con gặp nhau không dám nói.
Trước Hống sau Diên thành Đại Đạo, đừng để mất bạn Hạc về trời.
此宝从来二八传，吉年吉月入炉安。千朝火候知时节，必定芽成汞自完。
Bảo vật xưa nay truyền nhị bát, cát niên cát nguyệt vào Lô an.
Ngàn hôm Hỏa Hậu biết thời tiết, tất định Nha thành Hống tự hoàn.
志默忘言理最端，更无一物可相关。回眸慢着些儿力，一得分明万事闲。
Nhớ thầm vong ngôn lí rất thẳng, chẳng có một vật nào tương quan.
Hồi mắt chậm nhìn một chút lực, Nhất đắc phân minh vạn sự nhàn.
红铅黑汞大丹基，红黑相投世罕知。两物若还成戊己，仙家故曰一刀圭。
Hồng Diên Hắc Hống Đại Đan Cơ, Hồng Hắc trộn nhau đời ít biết.
Hai vật nếu còn thành Mậu Kỉ, thì Tiên Gia nói một Đao Khuê.
日乌月兔两轮园，根在先天核取难，月夜望中能采取，天魂地魄结灵丹。
Nhật Ô Nguyệt Thố hai vầng tròn, gốc ở Tiên Thiên khó lấy nhân,
trong đêm trăng rằm năng thái thủ, Thiên Hồn Địa Phách kết Linh Đan.
莫谓金丹事等闲，切须勤苦力钻研，殷勤好向师资学，不在它边在目前。
Đừng nói Kim Đan sự dễ dàng, cần phải cần cù cố nghiên cứu,
ân cần hướng về thầy cầu học, chẳng ở đâu xa ở mục tiền.
未炼还丹先养铅，龟蛇一气产先天。虚心实腹方和合，结就灵砂一粒园。
Chưa luyện Hoàn Đan phải dưỡng Diên, Quy Xà Nhất Khí sản Tiên Thiên.
Hư tâm thực phúc mới hòa hợp, kết thành Linh Sa một hạt tròn.
同行同坐又同眠，终日相随在目前。认得这些须急采，见之便是水乡铅。
Cùng đi cùng ngồi lại cùng ngủ, suốt ngày theo nhau ở trước mắt.
Nhận được chút đó cần nhanh thái, thấy nó ấy là Thủy Hương Diên.
不是灯光日月星，药灵自有异常明。重簾久视光明处，一颗堂堂现本真。
Chẳng phải ánh đèn Nhật Nguyệt Tinh, Dược linh tự có sáng dị thường.
Rèm nặng nhìn lâu nới sáng sủa, một khối đường đường hiện Bản Chân.
终日如愚岂有无，谩将闲里着工夫。初时玉液飞空雪，渐见流金满故炉。
Suốt ngày như ngu há hữu vô, lừa đem chỗ nhàn làm công phu.
Lúc mới Ngọc Dịch phi không tuyết, dần thấy Lưu Kim đầy Lô cũ.
灵汞通真变化多，只宜存守不宜过。神符默运三关彻，铅趁黄河入大罗。
Linh Hống thông Chân biến hóa nhiều, chỉ cần tồn thủ không nên quá.
Thần Phù thầm vận Tam Quan thông, Diên theo Hoàng Hà vào Đại La.
甲龙庚虎镇相随，铅汞同炉始可为。曾取地天交泰事，自然交媾坎和离。
Giáp Long Canh Hổ theo nhau suốt, Diên Hống cùng Lô mới làm được.
Từng giữ việc đất trời giao thái, tự nhiên giao cấu Khảm và Ly.
周天火候至幽微，运动抽添尽有时，气候何须分八节，只防片饷失毫厘。
Chu Thiên Hỏa Hậu cực tinh vi, vận động trừu thiêm đều có thời,
khí hậu cần gì phân bát tiết, chỉ phòng chớp mắt sai một li.
五行四象坎并离，诗诀分明说与伊。只有工夫下手处，几人会得几人知。
Ngũ Hành Tứ Tượng Khảm và Ly, thơ quyết phân minh nói với ngươi.
Chỉ có chỗ công phu hạ thủ, bao người hiểu được, bao người hay.
若未逢师且看诗，诗中藏诀好修恃。虽然不到蓬莱路，也得人间死较迟。
Nếu chưa gặp thầy còn xem thơ, trong thơ tàng quyết giỏi tu trì.
Dù cho không tới Bồng Lai Lộ, cũng được sống lâu ở nhân gian.
Thiết tích lương: có lẽ nghĩa là cái cầu cao bằng sắt.
Bạch Nha: quạ khoang trắng.
Hỏa tự ma: không hiểu là lửa tản nhỏ tắt dần hay lửa loạn.
Lão thành ở đây có lẽ có nghĩa là chín đủ, vững chắc.
昼运灵旗夜火芝，抽添运用且防危。若无同志相规觉，时恐炉中火候非。
Ngày vận Linh Kì đêm Hỏa Chi, trừu thiêm vận dụng còn phòng nguy.
Nếu không đồng chí đề tỉnh nhau, thì sợ trong Lô, Hỏa Hậu sai.
震卦行归西兑乡，三阳姹女弄明珰。巽风吹动珊瑚树，入艮归坤又一场。
Quẻ Chấn đi về tây Đoài hương, Tam Dương Xá Nữ đùa ngọc sáng.
Tốn Phong thổi động cây san hô, vào Cấn về Khôn lại một trường.
握拳闭目守流珠，这个原来是入途。不见悟真篇内说，真金起居几时枯。
Nắm tay nhắm mắt thủ Lưu Châu, cái này nguyên lai là đường vào.
Không thấy trong Ngộ Chân Thiên nói, Chân Kim khởi cư lúc nào khô.
谁知前短后长机，十二时中只一时，晦朔望弦明进退，炼成九转结婴儿。
Ai hay cái cơ trước ngắn sau dài, trong mười hai giờ chỉ một giờ,
Hối Sóc Vọng Huyền hiểu tiến thoái, luyện thành Cửu Chuyển kết Anh Nhi.
昆仑山上火星飞，金木相逢坎电时，药到月园须满枰，急教进火莫蹉迟。
Trên núi Côn Lôn Hỏa Tinh bay, Kim Mộc tương phùng Khảm chớp thời,
Dược đến vườn trăng cần vừa đầy, nhanh nhanh Tiến Hỏa đừng chậm trễ.
大药须凭神气精，采来一处结交成。丹头只是先天气，炼作黄芽发玉英。
Đại Dược cần nhờ Thần Khí Tinh, thái về một chỗ kết giao thành.
Đan chính chỉ là Tiên Thiên Khí, luyện thành Hoàng Nha phát Ngọc Anh.
分明只在片言间，老少殊途有易难。先是刀圭言下悟，渐收九转大还丹。
Phân minh chỉ tại trong khoảnh khắc, già trẻ khác đường có dễ khó.
Trước là Đao Khuê nói ra hiểu, dần thu Cửu Chuyển Đại Hoàn Đan.
两处擒来共一炉，一泓真水结真酥。刀圭滋味吞归腹，浇灌黄芽产玉符。
Hai chỗ bắt về chung một Lô, một vũng Chân Thủy kết Chân Tô.
Mùi vị Đao Khuê nuốt về bụng, tưới rót Hoàng Nha sản Ngọc Phù.
捉将百脉倒归源，自会天然汞见铅。大地山河皆至宝，谁知身里觅先天。
Bắt đem bách mạch đảo về nguồn, tự hiểu thiên nhiên Hống gặp Diên.
Đại địa sơn hà toàn Chí Bảo, ai hay trong thân tìm Tiên Thiên.
宫中眼底火星飞，雷电掀翻白雪垂。身里漏声闻滴滴，三尸精血可充饥。
Trong cung đáy mắt Hỏa Tinh bay, sấm sét nổi lên Bạch Tuyết rơi.
Trong thân đồng hồ nghe tích tích, Tam Thi Tinh Huyết có thể ăn tạm.
五行四象外边寻，只在当人一寸心，运用阴阳成妙道，直教瓦砾尽成金。
Ngũ Hành Tứ Tượng tìm bên ngoài, chỉ tại một tấc tâm người ta,
vận dụng Âm Dương thành diệu đạo, thẳng khiến gạch ngói hóa thành vàng.
偃月炉中煅坎离，片时自有一刀圭。寄言师祖张平叔，万圣千贤总在西。
Trong Yển Nguyệt Lô nung Khảm Ly, chớp mắt tự có một Đao Khuê.
Lời sư tổ Trương Bình Thúc để lại, vạn thánh ngàn hiền đều ở Tây.
醉倒酣眠梦熟时，满船载宝过曹溪。一才识破丹基处，放去收来总绝伊。
Say sưa ngủ ngon lúc mộng sâu, đầy thuyền chở Bảo quá Tào Khê.
Một khi biết rõ Đan Cơ xứ, ném đi thu lại chính ở ngươi.
西南路上月华明，大药还从此处生，记得古人诗一句，曲江之上鹊桥横。
Trên đường Tây Nam ánh trăng sáng, Đại Dược toàn ở chỗ này sinh,
nhớ được cổ nhân một câu thơ, ở trên Khúc Giang, Thước Kiều hoành.
一月三旬一日同，修丹法象夺天工。交加二八为丹母，望远徒劳觅虎龙。
Một tháng ba tuần cùng một ngày, tu Đan pháp tượng đoạt Thiên Công.
Nhị bát cùng nhau thành Đan Mẫu, vọng viễn uổng công tìm Hổ Long.
尾闾白气贯丹田，一颗真珠软似绵，满地冷光生玉笋，两池秋水漾红莲。
Vĩ Lư Bạch Khí thông Đan Điền, một hạt Chân Châu mềm như bông,
đầy đất lãnh quang sinh Ngọc Duẩn, hai ao thu thủy sánh Hồng Liên.
鼎炉火候密推排，炼得纯阳气上来，地户闭时骨体实，天关渐积自然开。
Đỉnh Lô Hỏa Hậu ngầm thôi động, luyện được Thuần Dương Khí đi lên,
lúc Địa Hộ bế cốt thể thật, Thiên Quan dần tích tự nhiên khai.
水为灵府中和液，火是丹枢混沌精，会在宫中凝结处，自然结蕊复生英。
Thủy là Linh Phủ Trung Hòa Dịch, Hỏa là Đan Xu Hỗn Độn Tinh,
hội tại trong cung nơi ngưng kết, tự nhiên kết nhụy rồi sinh hoa.
Phát sáng mà không sinh nhiệt.
Ngọc Duẩn: là ngẫu sen, cũng có nghĩa là ngón tay hoặc chân người đẹp.
男儿怀孕是胎仙，只为蟾光夜夜园。夺得天机真造化，身中自有玉清天。
Nam nhân có chửa là Thai Tiên, chỉ vì Thiềm Quang dạ dạ viên.
Đoạt được Thiên Cơ Chân Tạo Hóa, trong thân tự có Ngọc Thanh Thiên.
鼎中朱桔亙天红，此是时时养火功。元气归炉神不散，春山春水自春风。
Trong Đỉnh, Chu Quất đỏ suốt ngày, đây là thời thời dưỡng Hỏa công.
Nguyên Khí quy Lô, Thần không tán, xuân sơn xuân thủy tự xuân phong.
金鼎先乾活水银，水银乾了大丹成。分明有个长生药，点铁成金不误人。
Kim Đỉnh đầu tiên khô Hoạt Thủy Ngân, Thủy Ngân khô xong Đại Đan thành.
Rõ ràng có thứ Trường Sinh Dược, điểm sắt thành vàng chẳng lừa người.
涕唾精津气血液，真伪混淆须辨惑。从无生有是药材，不可滞它虚幻物。
Thế Thóa Tinh Tân Khí Huyết Dịch, chân ngụy lẫn lộn cần biện rõ.
Từ vô sinh hữu là Dược Vật, không được sót lại vật hư ảo.
经云变化在须臾，迷者何求日月悚，但守火爻三百刻，产成一颗夜明珠。
Kinh nói biến hóa trong chốc lát, người mê sao mong Nhật Nguyệt sợ,
chỉ giữ hào hỏa ba trăm khắc, sinh thành một hạt Dạ Minh Châu.
天源一派接昆仑，最隐无过九曲湾。百万玉龙嘶不断，一江春月趁渔船。
Nguồn trời một dòng nối Côn Lôn, tối ẩn không quá Cửu Khúc Loan.
Trăm vạn Ngọc Long hét không ngừng, một sông xuân nguyệt đáp ngư thuyền.
精神冥合气归时，骨肉融和都不知。关节自开通畅也，形容光泽似婴儿。
Lúc Tinh Thần ngầm hợp Khí về, cốt nhục dung hòa đều không biết.
Quan tiết tự khai thông sướng quá, hình dung sáng sủa như Anh Nhi.
分两须当应两弦，此般法象合天渊。回头问取黄婆看，何必区区待口传。
Phân lạng cần nên ứng Lưỡng Huyền, dạng pháp tượng này hợp Thiên Uyên.
Hồi đầu hỏi lấy Hoàng Bà xem, hà tất khư khư đợi khẩu truyền.
铅汞之宗龙虎根，玄牝之户戊己门，只向玉壶春色里，摘枝花去问羲轩。
Tông của Diên Hống, gốc Long Hổ, Huyền Tẫn Chi Hộ, Mậu Kỉ Môn,
chỉ hướng về bình Ngọc nơi xuân sắc, hái cành hoa về hỏi Hi Hiên.
近则三朝远九旬，须知变化有时辰。不知造化长生药，点汞成金也动人。
Gần thì ba buổi, xa chín tuần, cần biết biến hóa có giờ giấc.
Không biết tạo hóa Trường Sinh Dược, điểm Hống thành Kim cũng động người.
鼎鼎原无药里寻，寻来出去一般金。铸成大小都随意，便是冰壶妙理深。
Đỉnh Đỉnh nguyên không phải nơi tìm Dược, tìm tới ra được một dạng Kim.
Đúc thành lớn bé đều tùy ý, ấy là bình băng diệu lí sâu.
入鼎须凭重一斤，枰来却是十六星，一星水里真金妙，合作流珠二八停。
Vào Đỉnh cần nhờ nặng một cân, bàn cờ lui tới mười sáu sao,
một sao trong nước Chân Kim diệu, hợp tạo Lưu Châu nhị bát dừng.
坎府坳塘石脚泉，斗星相对射高天。潺潺阳脉通青白，沐浴须教金体坚。
Chỗ lõm Khảm phủ suối thạch cước, Đẩu Tinh tương đối xạ trời cao.
Rì rì Dương Mạch thông xanh trắng, mộc dục cần làm Kim Thể kiên.
尽道真人总默然，如何也不示言诠。若非骄傲时无语，只是胸中欠汞铅。
Toàn nói chân nhân là lặng lẽ, sao mà không nói rõ ràng ra.
Nếu không phải lúc kiêu ngạo không lời, chỉ là trong lòng thiếu Hống Diên.
天地初分日月高，状如鸡子复如桃，阴阳真气知时节，直待三年脱战袍。
Trời đất mới phân Nhật Nguyệt cao, hình như trứng gà lại như trái đào,
Âm Dương Chân Khí biết thời tiết, thẳng đợi ba năm thoát chiến bào.
龙虎丹砂义最幽，五神金内汞铅流，千朝变紫飞云去，直至大罗天上头。
Long Hổ Đan Sa nghĩa rất sâu, trong Ngũ Thần Kim, Hống Diên lưu,
ngàn hôm biến tía phi vân đi, thẳng lên Đại La Thiên Thượng cao.
用铅须得汞相合，二姓为亲女唱歌，炼此紫河车地动，白云相伴鹤来过。
Dùng Diên cần được Hống tương hợp, hai họ kết thân nữ xướng ca,
luyện Tử Hà Xa động đất này, mây trắng theo nhau hạc tới nơi.
红黑相将妇嫁夫，一年一度入丹枢。洞房深处真云雨，产个婴儿一似渠。
Hồng Hắc theo nhau vợ lấy chồng, một năm một độ vào Đan Xu.
Động phòng thâm xứ mây mưa thực, sinh một Anh Nhi rất giống hắn.
坎男离女住乾天，买药烧丹不用钱，偃月炉中烹造化，一些妙药要真铅。
Khảm Nam Li Nữ trụ Càn Thiên, mua Dược thiêu Đan không dùng tiền,
trong Yển Nguyệt Lô đun tạo hóa, một chút Diệu Dược cần Chân Diên.
怪事教人笑几回，男儿今也会怀胎。自家精血自交结，身里夫妻是妙哉。
Dạy người quái sự cười mấy hồi, nam nhi nay đã biết hoài thai.
Tinh Huyết của mình tự giao kết, vợ chồng trong thân thật diệu sao.
三姓包含二物交，赤龙飞上碧云霄。夜来甘露空中过，片月横空对鹤桥。
Ba họ bao hàm hai vật giao, Xích Long bay lên trời mây biếc.
Đêm tới Cam Lộ quá không trung, mảnh trăng hoành không đối cầu hạc.
复姤修持水火宗，兔鸡沐浴内丹红。周天六六寒炉后，十月胎园显圣功。
Phục Cấu tu trì Thủy Hỏa tông, thỏ gà mộc dục Nội Đan hồng.
Chu Thiên lục lục Lô lạnh hậu, mười tháng Thai tròn hiển thánh công.
水火同精间木金，火木知它甚处寻。脱黄着紫因何事，只为河车数转深。
Thủy Hỏa cùng Tinh ngăn Mộc Kim, Hỏa Mộc biết nó tìm chỗ nào.
Thoát vàng thành tía vì việc gì, chỉ vì Hà Xa số chuyển sâu.
玉符金液炼天仙，月照昆仑一沼莲。诚指北方玄武事，龟蛇因甚两相缠。
Ngọc Phù Kim Dịch luyện Thiên Tiên, trăng chiếu Côn Lôn một ao sen.
Thực chỉ việc Huyền Vũ phương bắc, Quy Xà vì sao quấn quít nhau.
雨洗新篁双凤飞，玉芝花下一灵龟，抱琴弹尽无生曲，却访嫦娥宴小池。
Mưa rửa tre mới hai Phượng bay, dưới hoa Ngọc Chi một Linh Quy,
ôm đàn gẩy mà toàn không sinh khúc, lại hỏi Thường Nga yến tiệc ở tiểu trì.
透体金光骨髓香，金筋玉骨尽纯阳。炼教赤血流为白，阴气消磨身自康。
Thấu thể Kim Quang cốt tủy thơm, gân vàng xương ngọc tận Thuần Dương.
Luyện đến Xích Huyết chảy thành trắng, Âm Khí tiêu ma thân tự khang.
一旦工夫尽至诚，凝神聚气固真精，颜容如玉无饥渴，方显金丹片饷成。
Một hôm công phu tận chí thành, ngưng Thần tụ Khí cố Chân Tinh,
dung nhan như ngọc không đói khát, mới tỏ Kim Đan chốc lát thành
Chỗ cao nhất và chỗ thấp nhất, trời cao và vực sâu.
Hiên Viên và Phục Hi
翠娥独立水晶宫，体态娆娆有意浓，半夜黄婆来叩户，作媒嫁去与金公。
Thúy Nga độc lập Thủy Tinh Cung, thể thái mềm mại hữu ý nồng,
nửa đêm Hoàng Bà tới gõ cửa, mối mai cưới gả cho Kim Công.
太乙玄珠金液丹，还元返本驻童颜。要须亲听明师语，方可教君见一班。
Thái Ất Huyền Châu Kim Dịch Đan, hoàn nguyên phản bản trú đồng nhan.
Cần phải thân nghe lời minh sư, mới có thể dạy ngươi thấy được rõ.
夜来一朵碧芙蕖，内有红丸滴滴珠，滴下华池是神水，丹田结聚作丹枢。
Đêm tới một đóa hoa sen biếc, trong có Hồng Hoàn giọt tí tách,
nhỏ xuống Hoa Trì là Thần Thủy, Đan Điền kết tụ thành Đan Xu.
Ly Khảm tên là Thủy Hỏa Tinh, vốn là Càn Khôn hai quẻ thành, chỉ lấy Khảm Tinh điểm Ly Huyệt,
Thuần Càn liền có thể nhiếp Phi Quỳnh.
离坎名为水火精，本是乾坤两卦成，但取坎精点离穴，纯乾便可摄飞琼。